Sosyolog-yazar Zeynel A. Göçer

Kollektif bilinç ; Emile  Durkheim’a göre “Bir  toplumdaki insanların sahip oldukları ortak duygu ve kabulleri ifade eder. Ona göre kollektif bilinç, toplumun fertlerinin tek bir ruh ve duygu etrafında birleşmelerini sağlar.Böylece kollektif bilinç toplumların devamında önemli bir rol oynar “ der.

Carl Jung ise, kolektif bilinci “Her birimiz birbirimize görünmez bağlarla bağlıyız.” der.

Pratik yaşam her zaman Carl Jung  ve Emile Durkheim’i haklı çıkarmasa da toplumsal kollektif bilinç genellikle bu minvalde şekillenmiştir.

İnsan, Homosapiens ürünü bir varlık olarak bilinir. İnsan hayvanlar alemine oranla ciddi atılımlar (evrimleşmiş) yapmış olmasına rağmen, bazı yönleri ile de yerinde saymaya devam etmiştir.

Örneğin hayvanlara göre, ortak hareket etme, reflexleri daha geri düzeyde mi kalmıştır? diye soramadan geçemiyor insan. 

Kısa bir süre önce basında yer alan bir habere  göre; Maymunlar köpekler tarafından öldürülen yavrunun intikamını almak için harekete geçmişlerdi. Haber aynen şöyle idi; 

"Hindistan'ın Maharaştra eyaletinde yer alan Lavool kasabasında yaşanan olayda, birkaç köpeğin geçen ay bir yavru maymunu öldürmesi üzerine maymunlar öç almak için karşı saldırıya geçti. Beed bölgesindeki köy sakinleri, maymunların geçen ay en az 250 köpeği öldürdüğünü söyledi.”

İnsanın hayvanlarla olan düşünsel bağını  ünlü düşünürler şöyle açıklamaktadırlar ; 

1-Konfüçyus'a göre "İnsan, öğrenen hayvandır."

2-Thales'e göre ise "İnsan, araştıran hayvandır."

3-Sokrates, "İnsan, sorgulayan hayvandır." der.

4-Sofistlere, yani para kazanma amacıyla gezerek felsefe öğretenlere göre "İnsan, kazanan hayvandır."

5-Platona göre "İnsan, toplumsal hayvandır."

6-Aristo için "İnsan, düşünen hayvandır

7-Kuşku duymaktan asla bıkmayan septikler için "İnsan, şüpheci hayvandır."

8-Acılara karşı kayıtsız kalmak ve sabırla dayanmak gerektiğini söyleyen stoiklere göre "İnsan, her şeye alışan hayvandır."

9-Heraklitos "İnsan, tartışan hayvandır." der.

10-John Locke'a göre "İnsan, deneyen hayvandır."

11-J. Dewey için "İnsan, çıkarını düşünen hayvandır."

12-Kant "İnsan, eleştiren hayvandır." der.

13-Descartes olaya başka bir pencereden bakar ve "İnsan, konuşan hayvandır." der.

14-Hegel için "İnsan, sistematik hayvandır."

15-Gazali için "İnsan, tutarsız bir hayvandır."

16- Ünlü yazar Albert Camus için "İnsan, itiraz eden hayvandır."

17-Popper'e göre "İnsan, yalanlayan bir hayvandır."

18-Khunn "İnsan, teori kuran bir hayvandır." der.

19-Kant der ki, "İnsan, mücadeleci bir hayvandır."

20-Erich Fromm'a göre "İnsan, seven bir hayvandır."

Yirmi farklı Aydın ve filozof, insanı; Öğrenen, araştıran, sorgulayan, kazanan, toplumsal, düşünen, şüpheci, her şeye alışan, tartışan, deneyen, sistematik , tutarsız, itiraz eden, yalanlayan, teori kuran, müdehaleci ve seven hayvanlardır diye  tanımlarını yapmalarına rağmen, insanın "kollektif bilinci" eksik bir hayvandır tanımının yapılmaması kanımca eksik kalmıştır .

İnsanın, maymundan  devr aldığı evrim sürecini tamamlaması ve özellikle de ulus kimlik sorununu çözmemiş ulusların Maymunların “kollektif bilinç” tavrını örnek almaları umuduyla …