جارێ باسی ئەو كوردانە! ناكەم كە بە دەهۆڵی دەسەڵاتدارە خۆسەپێن و ناوەندویستەكانی عێراق هەڵدەپەڕن، بەڵام ئەگەر كاربەدەستانی ئەمڕۆی گۆڕەپانی سیاسیی عێراق، تۆزقاڵێك عەقڵ و ئاوەز بخەنە گەڕ و بەرژەوەندی و ئارامیی عێراق و عێراقیەكانیان بوێت، ئیتر وەك رابردوو دژایهتیی ههرێمی كوردستان و خەڵك و حكوومەتەكەی ناكهن.
ئاخر زیاتر لە سهدهیهكه كورد شۆڕش و راپەڕین و بەرخۆدان دژی چەوسانەوەی نەتەوەیی و خۆسەپاندنی دەسەڵاتە سەردەستەكان دەكات لەم ناوچەیە، راسته گەلێ جار رووبەڕووی كارهسات و ماڵوێرانی و زیانی ماڵی و رۆحیی زۆر بووەتەوە، لێ بەدڵنیاییەوە دواجار ئەم نەتەوەیە مێژوویەكی لە بەرخۆدان و پێداگری لەسەر مافی خۆی، لە دیرۆكدا تۆمار كردووە و بەردەوامیشە.
جا لێره پرسیارگهلێك دێنه پێشهوه: ئایا ئەمەی دەسەڵاتدارانی نوێی عێراقی پڕكێشه هەمبەر بە كورد دەیكەن، هۆكارەكەی ئەوەیە كە لەم ساڵانەدا هەرێمی كوردستان بەراورد بە عێراق زۆر پێش كەوتووە لە هەموو روویەكەوە و ئەوانیش چاویان بەرایی نایە و ئیرەیی دەبەن؟ ئایا عێراق و دەسەڵاتدارانی هێندە پارە و بودجە و توانای داراییان لەبەردەستدا نەبوو تا هیچ نەبێ لەڕووی ئاوەدانی و ئارامیەوە، عێراقیان بكردایەتە یەكێك لە وڵاتە جوانەكانی وەك خۆیان دەڵێن (نیشتمانی عەرەب)؟ بەرلەوەی وەڵام بدەینەوە، با سەیری تابلۆكان بكەین كە لەپێش چاومانن:
تابلۆی یهكهم:
ههرێمی كوردستان، له دوای ڕێفراندۆمهوه به كۆمهڵێك قهیرانی دژواردا گوزەری كرد و دهكات، ههندێك قهیران توانرا كۆنترۆڵ بكرێن، ههندێكیشیان به ههڵپهسێردراوی ماونهتهوه، هۆكارهكهشی ئەوەیە كە لەدەرەوەی هەرێمەوە هەوڵ هەیە بۆ ئەوەی چارەسەر نەبن، ڕوونیشه كه بۆچی نایانهوێت ههرێمی كوردستان خاوهن سیستهمێكی ئابووریی سهربهخۆ بێت و قەیرانی بەردەوامی هەبێت، ئاخر لە دیدی ئەوانەوە، ئارامی و ئاسایشی ههرێمی كوردستان، مهترسیی بۆ ناوچهكانی تری عێراق دروست كردووه كە لە نیعمەتی تەناهی بێبەشن، بۆیە ههموو ههوڵێكیان بۆ تێكدانی ئارامی و سەقامگیریی كوردستانه.
ئەوان پێیانوایە بههێزیی ههرێمی كوردستان و ئهزموونی تاڕادەیەكی زۆر باش و سەركەوتووی حكوومهتەی و ڕووبهڕووبوونهوهی قەیران و لەئەستۆگرتنی بهرپرسیارێتییهكان، عەیب و عاری بەرپرسانی عێراق زیاتر ئاشكرا دەكات لای خەڵكی عێراق، ئەوان دەبینن لە هەرێمی كوردستان خەیاڵ و ستراتیج و هەنگاو هەیە بۆ پێشكەوتن، بەپێچەوانەشەوە لای ئەوان پیلان هەیە بۆ وێرانكردنی وڵات، ئەمە یەكێكە لە هۆكارە سەرەكییەكانی دژایەتیی (ناوخۆیی و دەرەكی) بۆ ههرێمی كوردستان و خەڵك و حكوومەتەكەی.
تابلۆی دووهم:
ههنگاوه دیبلۆماسییهكانی كورد و سەركردە باڵاكانی هەرێمی كوردستان، گهر بهراوردیان پێبكهین لهگهڵ هەمان ئەو بوارە لە دهوڵهتی عیراقدا، دەبینین جیاوازییان زۆرە، لە كوردستان چهندین ههنگاوی تۆكمە و جووڵەی لەجێ و گرنگ و ستراتیژی دەهاوێژرێت، ڕۆڵی دیپلۆماسیەتی حكوومهتی ههرێمی كوردستان، وهك هێزێكی نهرم و بهتوانا و به عهقڵێكی فراوانی گشتگیرهوه، بە ئامادەییەكی باش و زمانێكی بەهێزی جهستەوە پیشانی بهرامبهرهكان دەدرێ، سەرنج لەو هەموو كێشە و قەیرانە بدەن كە رووی لە كابینەی نۆیەمی حكوومەتی هەرێمی كوردستان كرد و سەرنج لەو هەنگاوە دیپلۆماسی و سەردان و هاتۆچۆیەش بدەن كە سەرۆك وەزیرانی كوردستان هەر لەم بارودۆخانەدا دەیهاوێژێت، ئەودەم دەزانن من چی دەڵێم.
خۆشبەختانە هەرێمی كوردستان سەرۆك وەزیرانێكی واقیعبین و راستگۆ و كارای هەیە، بۆیە زۆر واقیعییانە دهڕوانێنته ڕووداوهكان، دهشبینین ئاراستهی كارە دیبلۆماسییهكانی ڕۆژ به ڕۆژ له گهشهدایه و له ناوچهكه پێگهیهكی باش و گرنگی بۆ ههرێمی كوردستان دروست كردووه، لەكاتێكدا عێراق وەكوو دەوڵەت بۆنی خنكانی لێ دێت لەو رووەوە، سهرتاپای سسیاسییهكان نغرۆی گهندهڵی و ململانێی میلشیشیایی و مەزهەبی بوونه، ئەوەی غایبە لەو نێوەدا دیپلۆماسیەتێكی عێراقییانەیە بە بیركردنەوەیەكی عێراقییانە و ئەجیندایەكی عێراقییانە.
سەرنج بدەن، دیدار و كۆبوونهوهكانی مەسرور بارزانی سهرۆكی حكوومهتی هەرێمی كوردستان، بۆ وڵاتانی كهنداو و ئهورووپا و جۆر و كات و ئاستی دیدارهكان، چەند گرنگن و سەرنج لە پێشوازی و زمانی جەستەی خانەخوێكان بدەن هەمبەر بە ئەو سەركردە گەنجەی كوردستان، من كەم جار بەرپرسانی عێراق دەبینم، بەو ئاستە بەرزە لە پرۆتۆكۆل و بەو رێز و خۆشحاڵییەوە لە وڵاتێكی تر پێشوازیی لێ بكرێت.
تابلۆی سێیهم:
لهدوای رووخانی ڕژێمی سهدام له عێراق و باڵكێشانی دەسەڵاتی مەزهەبی و لەم ساڵانەشدا میلیشایی بهسهر عێراقدا، دیموگرافیا و ژینگهی زۆربەی هەرە زۆری ناوچەكانی عێراق گۆڕا، فشارێكی زۆر لهسهر عەرەبی سوننهی عێراق هاتە ئارا و جوگرافیای عەرەبی سوننە هاتە سەر لێواری نەمان، ههروهها پێكهاتە ئایینی و نەتەوەییەكانی دیكەش بە هەمان شێوە، كوردیش ئەگەرچی وەك هەمیشە و تا ئێستاش له جهنگی مانهوهدایه لهگهڵ دەسەڵاتدارانی عێراق، بەڵام پێگهی ههرێمی كوردستان وەك قەوارەیەكی دەستووری، بووەته مایهی سهرنج بۆ ههموو لایەنهكانی عێراق، بهتایبهت بۆ عەرەبی سوننه، كە لەدوای دوایین هەڵبژاردنی عێراق ئێستا بە ئاراستەیەك نوێ هەنگاو دەنێن و وڵاتانی سوننەمەزهەبی دەوروبەر، وەكوو توركیا و ئەردەن و سعوودیە و وڵاتانی تری كەنداو، هانیان دەدەن لەسەر ئەم ئاراستە نوێیە، بەڵام ئەمەیان بەبێ پشتیوانیی كورد پێ ناگاتە ئەنجام، هاوكات عەرەبی شیعەش كە یەكەمین جاریان سەرتۆپی حوكمڕانیی عێراقیان بە دەستەوەیە، بە هەمان شێوە ناتوانن بەبێ كورد، بگەنە هیچ ئەنجامێك، بۆیە پێش هەڵبژاردن و دوای هەڵبژاردنیش، هەموان زیاتر روویان لە پیرمام و سهری بڵنده.
تابلۆی چوارهم:
ئهو گوردانەی وێڵی عێراقچێتیین، دەمیان درێژە و قسە زۆر دەكەن و بەردەوام لە شاشەكانی میدیاوە دەنەڕێنن، رەنگە لەڕووی داراییەوە لەپای ئەم هەڵوێستە ناكوردانە و ناكوردستانیانەیان، شتێكیشیان بۆ گیرفانی خۆیان دەست كەوتبێت، بەڵام خۆش ئەوەیە كە بەردەوامیش دۆڕاون، ئەوان لەوەتەی هەن دژایەتیی پارتی و هەرێمی كوردستان و حكوومەتەكەی دەكەن، خۆڵ لە چاوی خەڵك دەكەن، زانیاریی هەڵە بڵاو دەكەنەوە، خیانەت و ناپاكی دەكەن بە هەموو شێوەكانیەوە، بەڵام بەردەوام و لە هەموو هەڵبژاردنێكدا خەڵكی سەربەرزی كوردستان سزایان دەدات و روو لە پووكانەوە و توانەوەن.
بە هەرحاڵ، ئێستا تابلۆ گشتییەكە ئەمەیە، ئەگهر دەسەڵاتدارانی عێراق له خهمی یهكپارچەیی و مانەوە و ئارامی و سەقامگیری و پێشكەوتنی عێراقدان، دەبێ قبووڵیان بێت كە بەپێی دەستووری ئەم عێراقە و بە حوكمی مێژوو و رەسەنایەتیی دانیشتوانی ئەم ناوچەیە، ناوچەیەك یان هەرێمێك هەیە ناوی كوردستانە، خەڵكێك هەیە خەڵكی كوردستانە و زۆرینەی هەرە زۆری كوردن و پێداگرن لەسەر مافی خۆیان، ئەمان بە زمان و بە مێژوو و بە جوگرافیا و بە كولتوور و بە پۆشاك و بە دابونەریتیش، جیاوازن لە عەرەبی عێراق. ئەو كوردانەشی كە دەیانەوێ ئێمە ملكەچی عێراقێكی وێران بین و هەموو شتەكان رادەستی دەسەڵاتێكی میلیشیایی گەندەڵ بكەین و هەرێمی كوردستان كۆتایی پێ بێت و ئیرادە و شكۆی كوردستانیان بشكێت، ئەوە لە غەیری ناسناوی (جاش) هیچیان پێ نابڕێت لە ئایندەدا.
تابلۆكان كۆتاییان نایهت، كورد وەك نیگاركێشێكی لێهاتوو و بەتوانا، دهبێ بهردهوام خهریكی كێشانی تابلۆیەك بێت، تابلۆیەك كە گوزارشتێكی دروست بۆ ئایندەی خۆی بكات، ئاخر داگیركەران لەسەر هەمان عەقڵییەتی كۆن بەردەوامن و جاشەكانیش لە خیانەت ناكەون، بەڵام گرنگە تابلۆكانی كورد، شارەزایی تێكەڵكردنی رەنگەكانی بەوردی پێوە دیار بێت و دواجار جوانترین و بەهادارترین تابلۆی دەستكردی كورد لە مۆزەخانەی مێژوودا بمێنێتەوە.