كوردی عربي بادینی
Kurdî English

هه‌واڵ وتــار ڕاپۆرت چاوپێكه‌وتن ئابووری مه‌ڵتیمیدیا لایف ستایل كولتوور و هونه‌ر
×

وەزیری کارەبا: هەر کۆمپانیایەک کەموکورتیی لە پرۆژەى کارەبادا هەبێت دۆسێکەی دەدەینە دادگا

"ئێستا خواست لەسەر کارەبا 4 هەزار مێگاواتە، پێشبینى دەکەین لە زستانی ئەمساڵ بۆ 6 هەزار مێگاوات بەرز بێتەوە"

ئەندازیار کەمال محەمەد ساڵح، وەزیری کارەباى حکوومەتى هەرێمى کوردستان، لە گفتوگۆیەکى تایبەتى (باس)دا، چەندین پرسى پەیوەست بە کارەبا دەخاتە ڕوو. راى دەگەیەنێت، بەرنامە و کاری ئەوان لەم کابینەیەدا تەنیا بۆ زیادکردنی بەرهەمهێنانی کارەبا نییە، بەڵکوو بۆ رێکخستنەوە و کۆنترۆڵکردنی خواستی بەکارهێنانی کارەباشە. ئاشکراشى دەکات، دەستیان بە چاکسازى کردووە و پێداچوونەوە بە گرێبەستەکاندا دەکەن و چاودێرییەکى توندیش دەخەنە سەر جێبەجێکردنى پڕۆژەکان.


سەرەتا لەبارەى دۆخى بەرهەمهێنانى کارەباوە گوتى: "ئێستا 3 هەزار و 400 مێگاوات کارەبا بەرهەم دەهێنرێت و خواست لەسەر کارەبا بۆ 4 هەزار مێگاوات بەرز بووەتەوە، بۆیە بەو بڕە کارەبایە بەتێکڕا دەتوانرێت 20 سەعات کارەبا بدرێت بە هاوبەشانی کارەبا، بە هەر پێنچ پۆلی ماڵان- بازرگانی- پیشەسازی- کشتوکاڵی- حکوومی، ئەمە وێڕای ئەوەی 350 مێگاوات کارەبا دەدەینە مووسڵ، بۆ کەرکووکیش 100 مێگاوات، بۆ کارگەکانیش 350 مێگاوات کارەبا دەدەین".


زیاتر گوتیشى: "پێدانی ئەم بڕە کارەبایە لەگەڵ هاتنی وەرزی زستان و دابەزینی پلەکانی گەرما و هەڵکشانی خواستدا، زەحمەتە بتوانرێت ئەو ماوەیەی پێدانی کارەبا دابین بکرێت، لە وەزارەتی کارەبا پێشبینیمان کردووە خواست لەسەر کارەبا لە وەرزی زستانی ئەمساڵدا بۆ 6 هەزار مێگاوات زیاد بێت، پێدانی ماوەکانی کارەباش لەگەڵ هەڵکشانی خواست ناتوانرێت پێشوەختە دیاری بکرێت، چونکە پەیوەندیی بە کۆمەڵێک هۆکارەوە هەیە، لەوانە ئاستی خواستی هاووڵاتییان و هاوبەشانی دیکە - دابینکردنی سووتەمەنی و غاز- دروستبوونی گرفت و کێشەی تەکنیکی - پێدانی نەوت بە هاووڵاتییان. لە ماوەی سێ مانگی دەستبەکاربوونمدا، بەردەوام لە رێگەی راوێژکاران و بەڕێوەبەرانی گشتیی پارێزگاکان و تیمەکانی کۆنترۆڵی کارەبا، سەرقاڵی خۆئامادەکردنین بۆ وەرزی زستان، هەمووان دەزانن هاوینێکی گەرممان بەڕێ کرد و رێگەمان نەدا گرفتی کارەبا لە وەرزی هاویندا بچێتە دۆخێکی سەختەوە، بۆ وەرزی زستانیش لە ئێستاوە سەرقاڵی هەڵمەتەکانی چاکسازیی وەرزین و لەنزیکەوە ئاگاداری کەموکورتی و کێشەکانین، پێم خۆشە پرسیاری رۆژنامەی (باس) لەسەر ئەم بابەتە بوو، چونکە بڕوام وایە پێش دروستبوونی کێشە و گرفت ئێمە خۆمانی بۆ ئامادە بکەین، تاوەکوو بتوانین رووبەڕووی هەموو گرفتەکان ببینەوە".


ئەو خۆشحاڵە بە بڕیارى ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێمی کوردستان بۆ دابەشکردنى نەوتی سپی بەسەر هاووڵاتییاندا، گوتى: "ئەمە کاریگەریی دەبێت لەسەر کەمکردنەوەی کێشەکە، چونکە لە هەرێمی کوردستان بەشێوەیەکی سەرسوڕهێنەر وزەی کارەبا بۆ خۆگەرمکردنەوە بەکار دەهێنرێت، گفتوگۆکانمان لەگەڵ وەزارەتی سامانە سروشتییەکان دەست پێکردووە، کە هاوکار و پاڵپشتێکی زۆری ئێمەن، بۆ ئەوەی توانای دابینکردنی غازی سروشتی زیاد بکەین. لەم رووەوە لێکتێگەیشتنی باشمان هەیە، چونکە ئێستا بەهۆی خراپیی باری دارایی بۆ دابینکردنی گازی سروشتی، کە تێچوونێکی زۆری هەیە، ناتوانین سەرجەم یەکەکانی وێستگەکانی بەرهەمهێنانی کارەبا بخەینە کار، کە توانایان 6 هەزار و 737 مێگاواتە، ئەمەش بەو پێیەی حکوومەت ئەولەویات و خەرجیی لە بوارەکانی دیکەشدا هەیە".


وەزیرى کارەبا جەختیشى کردەوە، هەوڵەکانیان بۆ بەگەڕخستنی دوو یەکەی وێستگەی هەڵمی خەبات بەتوانای 300 مێگاوات کارەبا بەردەوامە، گوتیشى: "بەشێوەیەکی گشتی بەرنامە و کاری ئێمە لەم کابینەیەدا تەنیا بۆ زیادکردنی بەرهەمهێنانی کارەبا نییە، بەڵکوو بۆ رێکخستنەوە و کۆنترۆڵکردنی خواستی بەکارهێنانی کارەباشە، ئەوەتا لە هەر سێ پارێزگای هەولێر و سلێمانی و دهۆک، لە چەندین گەڕەک دەستمان کردووە بە پرۆژەی تۆڕی زیرەک و ژمارەیەکی زۆری پێوەرمان داناوە".


پێوەند بە دانانی پێوەری کارەباش گوتی: "دانانی پێوەری زیرەک بۆ 1 ملیۆن و 562 هەزا رو 515 هاوبەشی کارەبا کارێکی ئاسان نییە، بەتایبەتی ئەمە بەشێکی پرۆژەیەکی گەورەترە، کە پێی دەگوترێت پرۆژەی تۆڕی زیرەک، لەسەر ئەو پرۆژەیە زۆر جدیین و جێبەجێی دەکەین، چونکە سوودمەندی یەکەم لەو پرۆژەیەدا هاووڵاتییانن، چ لە رووی رێکخستن و پێدانی کارەبایەکی باشترەوە بێت، یاخود لە رووی نەهێشتنی پچڕانی کارەبا و بارزۆری لەسەر محاویلە و تۆڕەکانی کارەبا. لەم کابینەیەدا کارەکانمان لە وەزارەت رادەستی تیمێکی شارەزا و پسپۆڕ کردووە و راستەوخۆ لەگەڵ کۆمپانیا ناوخۆیی و بیانییەکاندا سەرپەرشتیی پرۆژەکە دەکات لە رووی پراکتیکییەوە، لە چەندین گەڕەک و ناوچەی پیشەسازی لە هەولێر و دهۆک و سلێمانی دەست بە دانانی پێوەرەکانی زیرەک کرا و بەم نزیکانە لەو گەڕەک و شوێنانە دەخرێنە قۆناغی تێست، پرۆژەی تۆڕی زیرەک دادپەروەرانەترە و زیاتر کارەبا بە هاووڵاتییان دەدات، چونکە سەرپێچییەکانی سەر تۆڕی کارەبا و دزینی کارەبا ناهێڵێت و ئاشکرای دەکات، لەم قۆناغەشدا بە هیچ شێوەیەک نرخی کارەبا لەسەر ماڵان زیاد ناکەین، تەنانەت بەستن و دانانی پێوەرەکان بۆ هەموو هاوبەشانی کارەبا بێ بەرامبەرە و هیچ تێچوونێکی لەسەر هاووڵاتییان نییە".


کەمال محەمەد ساڵح، هاتە سەر گرێبەستەکانى کارەبا و ئەنجامدانى چاکسازى و گوتى: "رێزدار مەسرور بارزانی، سەرۆکی حکوومەت لە کارنامەی کابینەکەیدا جەختی لەسەر خزمەتکردنی هاووڵاتییان کردەوە، سەرۆکی حکوومەت تەنانەت پێی گوتین: (ئێمە هاتووین کار بکەین و کەم قسە بکەین)، لەلایەکی دیکەوە، لە کارنامەکەیدا زۆر بایەخی بە چاکسازی داوە، ئێمەش وەکوو وەزارەتێکی هەستیار و پەیوەندیدار بە ژیانی هەموو تاکێکی ناو ئەو کۆمەڵگەیەوە، پابەندین بە چاکسازییەکانەوە، چاکسازییەکانیش لە وەزارەتی کارەبا چەندین سێکتەر و بواری جۆراوجۆر لەخۆ دەگرێت. بەڵێ بڕیارمان داوە چاکسازی لە گرێبەستەکانی وەزارەتی کارەبادا بکەین، تەنانەت لەگەڵ وەبەرهێنەران و کۆمپانیاکانی بەرهەمهێنانانی کارەبا گفتوگۆمان کردووە و رێک کەوتووین سەرجەم ئەو گرێبەستانە یەک بخرێن و رێک بخرێنەوە، لەمەودواش لە بواری گرێبەستەکانی جێبەجێکردنی پرۆژەکانی کارەبا بەدواداچوون و چاودێرییەکی توند دەکەین و ئێمە هەر وەکوو چۆن ئامادەین هاوکاری و کارئاسانی بۆ کۆمپانیاکانی کارەبا بکەین، هەرواش دەبێت ئەوان پابەندی مەرج و راسپاردەکانی وەزارەت و گرێبەستەکانیان بن و لە ماوەی دیاریکراوی خۆیدا و بە کوالێتیی بەرز و پێشکەوتوو پرۆژەکانیان جێبەجێ بکەن، کەموکورتی لە هەر پرۆژەیەکی وەزارەتی کارەبادا بێت دەیدەینە راگەیاندنەکان و دۆسێکەی رەوانەی دادگا دەکەین".


هەر لە دریژەی باسی چاکسازیدا گوتى: "پاڵپشتیی رێزدار مەسرور بارزانی و هەموو ستافەکەی لە ئەنجومەنی وەزیران و جێبەجێکردنی کارنامەیەکی حکوومی، کە هەر سێ لایەنە سەرەکییەکەی پارتی و یەکێتی و گۆڕان تێیدا بەشدارن و سەقامگیرییەکی سیاسی و ئابووریی لێ کەوتووەتەوە، ئەمە باشترین ئومێدە بۆ سەرکەوتنی ئیرادەی چاکسازی، ئەوەی دەمێنێتەوە سەر وەزارەتەکان، پێویستە هەنگاوی پراکتیکی و بوێر لە بوارەکاندا بنێن، لە وەزارەتی کارەبا دەستمان بەم هەنگاوە کردووە، سەرەتا چاوخشاندنەوەمان بە سەرجەم سێکتەرەکاندا کردووە و چەندین بڕیاری تایبەت بە گرێبەست و ئیشوکارەکانی وەزارەت و رێکخستنەوەی کارەکانمان دەست پێکردووە، چاکسازییش لە کەرتی دابەشکردنی کارەبادا دەکەین، کە لە وەزارەت دەستبەکار بووم، وێستگەی غازی خەبات بە توانای 300 مێگاوات دووچاری چەندین کێشە و گرفت بووبووە و نەدەتوانرا وێستگەکە بەگەڕ بخرێت و ئەو 300 مێگاوات کارەبایە بەرهەم بهێنرێت، دوای دانیشتن و گفتوگۆ و بەدواداچوون بۆ کێشەکە، لەگەڵ رێکخراوی بۆسکۆ و لایەنە پەیوەندارەکانی دیکە، ئێستا یەکەیەکی وێستگەکە بەگەڕ خراوە و لە تێستدایە و بەم نزیکانەش یەکەکەی دیکەش بەگەڕ دەخرێت و ئەو بڕە کارەبایە بۆ خزمەتکردنی هاووڵاتییانی کوردستان بەکار دەهێنرێت".


لە وەڵامى ئەو پرسیارەى، چ پڕۆژەیەکی گرنگی بەرهەمهێنانی کارەبا هەیە، دەتواندرێت کارەبای 24 سەعاتی لە کوردستان هەبێت و موەلیدە نەمێنێت؟ ، گوتى: "وەڵامدانەوەی ئەو پرسیارە دەمانباتەوە ناو جێبەجێکردنی بەرنامە و کاری وەزارەتی کارەبا، کە ئێستا بۆ ئەنجومەنی وەزیرانمان بەرز کردووەتەوە و لە کاتی پەسەندکردنی لە رێگەی کەناڵەکانی راگەیاندنەوە بۆ هاووڵاتییانی کوردستان و هەموو هاوبەشانی دیکەی کارەبا رادەگەیەنرێت، بەڵام هەنگاوەکانی چاکسازی و باشکردنی دابینکردنی سووتەمەنیی غاز و رێکخستنەوەی دەوام و هەیکەلی وەزارەت و بەدواداچوونی جدیی بۆ گرفت و کەموکورتییەکان و دەستپێکردنی پرۆژەی پێوەری زیرەک، هەمووی ئەوە دەسەلمێنێت، کە کێرفی بەرهەمهێنانی کارەبا و گواستنەوە و دابەشکردنی کارەبا بە ئەرێنی بۆ سەرەوە دەچێت و هەوڵەکانیشمان هەر بۆ ئەوەیە زۆرترین کات هاووڵاتییان کارەبایان بۆ دابین بکرێت".