دکتر کاروان صباح، مدیر کل منابع آبی اقلیم کوردستان، طی مصاحبه‌ای به تشریح مسائلی پرداخت که منابع آب زیرزمینی و روزمینی کوردستان را تهدید می‌کند.

ایشان در این مصاحبه اعلام نمود: "بنابر آمارهای بدست آمده، میزان بارش باران طی سال جاری، ٥٠ درصد کاهش داشته و تنها در چهار منطقه از جمله میدان و بمو در گرمیان، کانی ماسی در دهوک، رواندز و پیرمام در هولیر وهمچنین ماوت در سلیمانیه شاهد بارش‌های مناسب بوده‌ایم. در این مناطق تنها با کاهش ٢٠ درصدی باران روبرو بوده‌ایم."

او همچنین افزود: "از سوی دیگر طی شش ماه اول سال آبی، میزان آب تجدیدپذیر تنها شش میلیارد متر مکعب حساب و تعین شده در حالیکه طی سال‌های معمولی این میزان، ٢٠ میلیارد متر مکعب بوده. وضعیت رودخانه‌ها نیز بدتر از شرایط مذکور است. به عنوان نمونه، رودخانه سیروان در وضعیت بسیار اسفناک و خطرناکی قرار دارد و میزان کاهش آب آن به ٧٠٠ میلیون متر مکعب رسیده، همچنین رودخانه‌های دیگری همچون خابور ٥٠٠ میلیون متر مکعب و زاب بزرگ دو میلیارد و ٥٠٠ میلیون متر مکعب با کاهش آب روربرو بوده‌اند این در حالیست که رودخانه‌های مذکور شاه رودهای کوردستان محسوب می‌شوند. بطور کلی، آمار این واقعیت تلخ را به ما نشان می‌دهند که میزان منابع آبی کوردستان از نیمه هم کمتر شده که یک سوم میزان منابع حالت عادی و معمولی محسوب می‌شود. به عبارت دیگر ٧٠ درصد منابع آب تجدیدپذیر کوردستان از دسته رفته است."

دکتر کاروان صباح در ادامه به وضعیت منابع آب زیرزمینی نیز اشاره کرد و گفت: "بدلیل کاهش بارش‌ها، منابع آب زیرزمینی نیز با کاهش قابل توجهی روبرو شده و همزمان میزان قابل توجهی نیز از منابع آب زیرزمینی نیز از طریق چاه‌ها برداشت شده که بر وخامت اوضاع افزوده است. به همین خاطر دولت نهم اقلیم کوردستان برنامه‌های جامعی برای مقابله با این وضع در دست دارد و همچنین در حال تدوین استراتژی‌های جدیدی در این حوزه هستیم. در این برنامه تلاش بر آن است که میزان استفاده از منابع آبی زیرزمینی را کاهش دهیم. شواهد و قرائن به ما می‌گوید که منابع آب زیرزمینی بشدت کاهش یافته بویژه در اطراف هولیر، به عنوان مثال چاه آب ملا عمر با کاهش ١٠٠ متری روبرو بوده است. همچنین این مشکل در مناطق پرآبی همچون هورامان و شارزور قابل رویت است و چاه‌های آب بیش از ١٠ متر کاهش داشته‌اند. در واقح تمام مناطق جنوب کوردستان با کاهش منابع آبی زیرزمینی روبرو هستند که این هم هشداری جدی به ماست."

مدیر کل منابع آبی اقلیم کوردستان در رابطه با تاثیرات این کم آبی بر روند کشاوزری در این بخش از کوردستان اشاره کرد و گفت: "نمی‌توان در بازنگری استراتژی آبی کوردستان همان نگاه سال‌های ٧٠ و ٨٠ میلادی را به برخی از مناطق داشت که امروزه با بحران کم آبی روبرو هستند، به عنوان مثال در مناطقی که با بحران جدی روبرو هستند کشاورزان دیگر نباید گندم بکارند بلکه باید محصولاتی کاشت شود که تنها نیازمند ٢٠٠ تا ٢٥٩ میلی‌متر باران در سال هستند به همین خاطر باید در استراتژی جدید دولت، تقسیمات کاشت محصولات از موضوعات اصلی باشد. این نیز یک اقدام ساده نیست و به سهولت نمی‌توان کشاورز را به این قناعت رساند و همزمان نیز ما با مشکل بازار محصولات نیز روبرو هستیم که دولت باید آنرا در نظر داشته باشد در حالی که دولت عراق بصورت مستمر بر سر راه برنامه‌های دولت اقلیم کوردستان مانع تراشی می‌کند. مجموع این مسائل، بر پیچیدگی اوضاع افزوده است به همین خاطر نیازمند گشایشی استراتژیک هستیم تا بتوانیم تقسیمات جغرافیایی که برپایه تغیرات آب‌وهوایی در نظر گرفته می‌شود، اجرائی شوند. از سوی دیگر نیاز به وارد کردن بذرهای جدید هستیم که در مقابل کم آبی و تغیرات آب‌وهوایی مقاوم باشند."

این مقام مسئول در ادامه سخنان خود به مساله تاثیرات بحران کم آبی بر مهاجرت روستائیان به شهرها پرداخت و خاطر نشان شد: "ما طی گزارشی که به وزارت کشاورزی حکومت اقلیم کوردستان ارائه داده‌ایم، برپایه آمار به نام روستاها و مناطقی که با تهدید جدی کم آبی روبرو هستند اشاره کردیم. لازم است در این مورد هوشیارانه و مسئولانه عمل کنیم. به عنوان مثال هنگامی که تصمیم به ساخت سد در منطقه‌ای گرفته‌ می‌شود این مساله را به موضوعی سیاسی بدل می‌کنند و علیه آن موضع می‌گیرند در حالی که ما هیچ نیت سیاسی در ساخت و ساز سدها نداریم در واقع ما نیاز به ذخیره آب بیشتر داریم و به همین خاطر نیز به حمایت رسانه و جامعه نیازمندیم."

او در ادامه افزود: "دولت نهم اقلیم کوردستان (به ریاست مسرور بارزانی) اهمیتی جدی به ساخت سد در اقلیم کوردستان می‌دهد ما باید از آمار و استراتژی آغاز و با تدوین برنامه به مقابله با وضع موجود برسیم. شهروندان حق دارند که آب شرب داشته باشند اما واقعیت این است که اینگونه برنامه‌‌ریزی‌ها، زمان‌بر است بویژه در شرایط فعلی اقلیم کوردستان که تامین بودجه و تهیه منابع مالی برای دولت با فشارهایی که با آن مواجه است، کاری بس دشوار است."

مدیر کل منابع آبی اقلیم کوردستان در بخش دیگری از مصاحبه خود به تغییرات اقلیمی پرداخت و متذکر شد: "تغییرات آب‌وهوا یک مساله بین‌المللی می‌باشد و تمام جهار را تحت تاثیر قرار داده و دنیای ما را بسوی خشکسالی کشانده است. لازم می‌بینم که همه ما برای شرایطی خشک‌تر از امروز آماده شویم، بنابر تحقیقات انجام شده قریب به ٦٠ درصد آب روزمینی کوردستان کاهش می‌یابد چونکه بارش‌ باران کاهش و ریزش برف به سمت صفر حرکت میكند. باید یادآور شد تنها مشکل ما کاهش میزان بارش باران نیست بلکه ریتم بارندگی‌ها هم دچار تغییر شده به عنوان مثال میزان بارانی که طی یک ماه می‌بارید حال طی دو روز می‌بارد. به همین خاطر باید خود را برای سیلاب‌های سهمگین و خشکسالی‌های بزرگ آماده کنیم. حال ما با دو راهکار روبرو هستیم ١) کاهش خسارات. ما نمی‌توانیم میزان خسارت‌های ناشی از تغییرات اقلیمی و خشکسالی را به سفر برسانیم اما می‌توانیم آنرا کاهش دهیم در همین رابطه دولت نهم اقلیم کوردستان بصورت جدی در این حوزه وارد عمل شده است ٢) اما راهکار دوم شامل هماهنگ شدن با شرایط موجود است یعنی با خشکسالی. به معنای دیگر باید میزان مصرف آب را کاهش دهیم که آن هم نیازمند تدوین یک سیاست جدید آبی است. بنابر سیاست جدید باید میزان آب مصرفی در حوزه کشاورزی کاهش یابد در حالی میزان تولیدات کشاورزی کاهش نیابد. آن میزان آب نیز که در کشاورزی و صنایع مصرف می‌شوند باید پالایش شده تا باردیگر بتوان از آن استفاده کرد. خوشبختانه دولت نهم اقلیم کوردستان با آژانس "جایکا" در مورد پلایش فاضلاب هولیر در حال همکاری و برنامه‌ریزی می‌باشد."