اورشلیم پست در تازهترین مقالهای که به قلم "نویلی تیلر" منتشر کرده، به موضوع فرار تروریستهای داعش از زاندانی در غرب کوردستان پرداخته و به جوانب این موضوع و نیز تلاش کوردها در مبارزه علیه تروریسم اشاره کرده است. متن کامل ترجمه اختصاصی این مقاله در پی میآید.
در ٢٣ مارس ٢٠١٩ آخرین مناطق تحت اشغال داعش در سوریه بدست نیروهای کورد افتاد. این نشان دهنده شکست قاطع حکومت سازمانی تندخو و جنگطلبی بود که زمانی مناطق وسیعی از عراق و سوریه را اشغال و تحت کنترل داشت. با پایان گرفتن عمر این تروریستها، دهها هزار جنگجوی داعش و خانوادههایشان جمعآوری و به بیش از دهها زندان و اردوگاه پراکنده در غرب کوردستان منتقل شدند، بر پایه آخرین آمارهای رسمی تا امروز ٧٢ هزار از این افراد باقی مانده است.
اکثر این اسرا، سوری یا عراقی هستند اما بسیاری از آنها نیز اتباع خارجی هستند که از کشورهای مختلف آمدهاند که تعداد کمی از آنها آماده بازگشت به کشور خود هستند. بخشی از غذا، آب، ملزومات پزشکی ضروری و سایر امکانات اولیه توسط طیف وسیعی از سازمانهای بشردوستانه که برخی از آنها تحت نظارت سازمان ملل متحد هستند، ارائه می شود.
از سوی دیگر نیروهای قوای دمکراتیک سویر (قسد) برای پرداخت هزینه عملیات زندان به کمکهای خارجی وابسته است. ایالات متحده به نیروهای قسد که زندانها را اداره میکنند، آموزش، لباس و تجهیزات پزشکی ارائه کرده است و در سال 2020، پنتاگون حدود 1 میلیون دلار به آنها پرداخت کرده است. در فوریه 2021، دولت بریتانیا اعلام کرد که برای توسعه زندان Gweiran در شهر حسکه در شمال شرقی، بزرگترین مرکز برای زندانیان داعش در سوریه تحت کنترل کوردها، بودجهای قابل توجه پرداخت خواهد کرد.
البته کوردها سالهاست به غرب هشدار میدهند که در حال مبارزه برای افراطگرایی مذهبی هستند و به سادگی نمیتوانند برای همیشه به نگهبانی از دهها هزار تروریست ادامه دهند، به ویژه با بودجه نامشخص و ناکافی فعلی. علاوه بر این، کوردها برای سالها به غرب هشدار دادهاند که اردوگاهها، به کانون فعالیتهای جهادی و تروریستها بدل شدهاند و داعش دست به سازماندهی دوباره خود زده است.
مشخص بود که داعش برای حمله به بزرگترین زندانهای در غرب کوردستان که محل نگهداری اعضایش است برنامه دارد و در ٢٠ ژانویه این اتفاق افتاد. داعش یک حمله پیچیده فرار از زندان را با هدف آزادی هزاران نفر از مبارزان این گروه که در زندان گوایران محبوس شده بودند ترتیب داد، جایی که تخمین زده می شود چهار هزار نفر از ده ها کشور در آن نگهداری شوند.
پس از شش روز درگیری شدید، این تلاش شکست خورد. نیروهای ویژه بریتانیا و ایالات متحده به مبارزان کورد کمک کردند تا زندان را پس بگیرند و محاصره زندان با تسلیم شدن صدها جهادگر پایان یافت. یک هفته بعد، در ٣ فوریه، ابوابراهیم الهاشمی القریشی رهبر داعش در پی حمله نیروهای ویژه آمریکا به مخفیگاه وی در مرز سوریه و ترکیه کشته شد. بهترین تخمین از تلفات در تلاش برای فرار از زندان ١٢٤ جهادگر و زندانی داعش و ٥٧ سرباز و غیرنظامی نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد) بود. حداقل ٧٠٠ کودک در گویران بازداشت شدند که تعداد نامعلومی از آنها در جریان این عملیات کشته شدند.
این رویداد فشار بر کشورهای غربی برای بازگرداندن اتباع خود که به داعش پیوسته بودند را افزایش داد. برخی از دولتها تمایلی به اقدام ندارند، زیرا گفته میشود بسیاری از پسرانی که در بازداشت به سر میبرند از سوی داعش باردیگر فراخوانده شدهاند و راحتتر از بزرگسالان میتوانند به مناطق غیرنظامی نفوذ کنند و دست به ترور بزنند.
اما بریتانیا در برابر فشارها وارد شده مدعی گردیده، جمعآوری مدارک کافی دال بر فعالیت جهادی برای محاکمه این پسران – یا در واقع مادران و پدرانشان– در کشورهای محل زندگیشان، اغلب دشوار و حتا غیرممکن است. صرفاً بازگرداندن آنها بدون شواهدی برای متهم کردن آنها به اقدامات تروریستی به معنای پذیرش افراد بسیار خطرناک در جامعه است. ایالات متحده، ایتالیا، قزاقستان، عمان و تونس تعداد کمی از جهادیها را به کشورشان بازگرداندهاند، اما اکثر کشورهای اروپایی و عربی که اکثر جنگجویان داعش از آنجا آمدهاند، از بازگرداندن آنها خودداری کردهاند.
به غیر از ستیزه جویان، نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد) تقریباً ٦٥ هزار زن و کودک را در اردوگاه آوارگان الهل نگهداری می کنند. نزدیک به یک چهارم آنها که در منطقهای از اردوگاه موسوم به انکس بازداشت شدهاند، از حدود ٦٠ کشور غیر از سوریه یا عراق آمدهاند. تعداد کمی از دولتها مایل به بازگرداندن این زنان هستند که اغلب از حامیان متعهد داعش هستند.