آسو رحیم‌زادگان، دانشمند کورد مقیم آلمان می‌باشد که در روزهای اخیر بخاطر ابداع "باریک‌ترین پخش کننده نور" مورد توجه رسانه‌های جهان قرار گرفت. به مناسبت معرفی این ابداع به جامعه جهانی، بخش فارسی (باس‌نیوز) گفتگویی با ایشان انجام داده که متن کامل آن در پی می‌آید.

(باس‌نیوز): آقای دکتر آسو رحیم زادگان لطفا مختصری از زندگی خودتان را برای خوانندگان بازگو کنید تا بیشتر با شما آشنا شوند؟

آسو رحیم‌زادگان: من اهل شهرستان بانه و ٣١ سال سن دارم. تمام مقاطع تحصیلی پیش از دانشگاه را در همین شهرستان طی کردم. دو سال اول دانشگاه را در رشته عمومی مهندسی برق در دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی تهران گذراندم و دو سال دوم در گرایش برق مخابرات تحصیل کردم و بعدها نیز تمام تمرکز و فعالیت‌های تحقیقاتیم را حول محور مخابرات نوری صرف کردم و به همین خاطر بیشتر به سمت مباحث نوری کشیده شدم. بعد از دریافت لیسانس، برای ادامه تحصیل در مقطع فوق لیسانس، به شهر کارلسروهه‌ی آلمان، انستیتوی تکنولوژی کارلسروهه، مدرسه اپتیک و فوتونیک کارلسروهه، رفتم و به ادامه تحصیل پرداختم و با معدل عالی توانستم فوق لیسانسم را اخذ کنم و نهایتا در همان انستیتو به عنوان دانشجوی دکتری پذیرفته شدم و به تحصیل ادامه دادم. طی چند ماه گذشته نیز توانستم از تز دکتری خود دفاع کنم و این مقطع تحصیلی را نیز با موفقیت به پایان برسانم.

(باس‌نیوز): چه شد که به این حوزه از علم علاقه‌مند شدید و چه مراحلی را طی کردید تا بتوانید به آنچە که امروز هستید دست یابید؟

آسو رحیم‌زادگان: من از همان دوران کودکی و سپس نوجوانی به علم علاقه خاصی داشتم. در همان سنین کتاب‌های علمی-تخیلی و نیز مجلات علمی همچون "دانشمند"را مطالعه می‌کردم و پای فیلم‌های علمی-تخیلی می‌نشستم. اما در مورد دانشگاه، بدلیل علاقه‌ خاصی که به حوزه رباتیک داشتم رشته برق را انتخاب کردم اما بعد از چند سال مطالعه مباحث امواج الکترومغناطیسی برایم بسیار شگفت‌انگیز بود و همین شگفتی موجب شد که به سمت آن کشیده شوم و به همین خاطر در پایان کارشناسیم، مخابرات و آنهم گرایش میدان و امواج را انتخاب کردم.

(باس‌نیوز): اگر امکان آن هست به زبان ساده و برای خوانندگان باس‌نیوز در مورد "باریکترین افشاننده نوری" بگوئید؟ این ابداع چه تاثیری می‌تواند در جهان ما داشته باشد؟

آسو رحیم‌زادگان: پیش از آنکه به چگونگی ابداع "باریک‌ترین پخش کننده (دیفیوزر) نوری" بپردازم ابتدا می‌خواهم اشاره‌ای کوتاه به موضوع تحقیقم بکنم، تحقیق من بروی واکنش نور با نانوذرات بوده است. در این مبحث، محقق به بررسی رفتار نور در هنگام برخورد با نانوذرات می‌پردازد. اگر بخواهم دقیق‌تر توضیح دهم مبحث بی‌نظمی در چینش نانوذرات در واکنش با نور، موضوع اصلی تحقیقم بوده است. این ابداع دقیقا به تحقیقاتی بازمی‌گردد که بر مساله بی‌نظمی متمرکز بوده‌اند. تیم تحقیقاتی ما از دو نفر دانشجوی دکتری تشکیل ‌شده بود که تحت نظارت چندین استاد فعالیت می‌کردیم. داستان اصلی ابداع باریکترین پخش کننده نوری به تحقیقات بنیادی ما برمی‌گردد که طی آن باید برای پرسش‌های بنیادی پاسخ‌هایی پیدا کرد. در تحقیقات بنیادی، محقق به فکر این نیست که نتیجه پژوهش چه فایده و یا چه کاربردی خواهد داشت، این‌ها سئوالات ثانوی محسوب می‌شوند. مثلا در اینجا که من در حوزه بی‌نظمی تحقیق می‌کنم ما بدنبال یافتن کاربرد یا فایده این تحقیقات نیستیم بلکه تنها در تلاش برای تشریح بی‌نظمی در چینش نانوذرات در واکنش به نور هستیم. در طول این تحقیقات متوجه شدیم هنگامی که اگر به چینش نانوذرات موجود بر روی یک صفحه دو بعدی، که به آن  متاسرفیس گفته می‌شود، بی نظمی خاصی بدهیم و سپس به آن نور بتابانیم، نور نه برمی‌گردد و نه مستقیم عبور می‌کند، بلکه، در اطراف نانوذرات پراکنده می‌شود. این یک پدیده بنیادی بود. بعد از این کشف و انتشار آن در مجلات و کنفرانس‌های علمی، متوجه شدیم که می‌توان از این خاصیت برای طراحی یک پخش کننده نوری نیز بهره ببریم. در واقع "متاسرفیس‌"ها جایگزین‌هایی کوچک‌تر برای قطعات اپتیکی بزرگ‌تر هستند. به عنوان مثال می‌توان به لنز اشاره کرد که همه ما با آن آشنایی داریم. اگر توجه کرده باشیم، در گوشی‌های موبایل، محل قرار گیری لنز کمی برجسته‌تر از سطح موبایل است که به ساختار قطعات اپتیکی برمی‌گردد که بزرگند و همین امر مانع از باریک شدن هر چه بیشتر وسایلی می‌شود که در آن‌ها قطعات اپتیکی به کار گرفته شده است. اگر بخواهیم موبایل‌های باریک‌تر و نازک‌تر تولید کنیم، دوربین یکی از موانع اصلی این خواست خواهد بود چونکه برای قرار دادن دوربین به فضایی نیاز داریم که بتوانیم لنز را در آن جاگذاری کنیم و این متاسرفیس‌ها که امروزه تحقیقات بر روی آن‌ها متمرکز شده می‌توانند لنزی تولید کنند که تنها چند صدنانومتر ضخامت داشته باشد. درچنین حالتی حتی می‌توان موبایل در سایز یک برگ دفتر که بتوان آنرا تا کرد و در کیف پول گذاشت تولید کرد. حال ما از این متاسرفیس‌ها باریک‌ترین پخش کننده نور جهان را ابداع کردیم و این یک گام مهم در جایگزینی قطعات باریک و نازک بجای قطعات بزرگ‌تر می‌باشد. تکنولوژی‌های کنونی در آینده بسیار باریک‌تر و کوچکتر خواهند شد که این نیز موجب می‌شود که میزان مصرف انرژی هم در حد قابل توجهی کاهش یابد.

(باس‌نیوز): برای جوانان کورد که به علم و تکنولوژی علاقەمندند چه توصیه‌ای دارید؟

آسو رحیم‌زادگان:  با زبان علم و تکنولوژی علی‌الخصوص زبان انگلیسی آشنایی کامل داشته باشند؛ پدر و مادرها با حساسیت کامل تلاش کنند که فرزندانشان انگلیسی یاد بگیرند. ما در جامعه‌ای بسته زندگی می‌کنیم که زبان انگلیسی موجب می‌شود ما بتوانیم با جهان خارج ارتباط برقرار کنیم و از جدیدترین تکنولوژی‌ها و تحولات علمی مطلع باشیم و بتوانیم به منابع دست اول دسترسی داشته باشیم. توصیه بعدی این است که با کسانی که در حوزه مباحث آکادمیک یا تکنولوژی تخصص دارند در ارتباط و تعامل باشند و محیط خود را با کسانی پر کنند که به علم علاقه دارند. توصیه بعدی‌ خواندن کتاب غیرداستانی است بویژه در حوزه علمی که به زبان ساده نوشته شده است. توصیه آخر من هم این است که با انجمن‌ها ارتباط داشته باشند تا بهتر با فعالیت گروهی آشنا شوند. به همین خاطر با یک انجمن مدنی که فعالیت آن در حوزه علاقه شماست ارتباط برقرر کنید و در فعالیت‌هایشان شرکت کنید. این به شما کمک می‌کند که در آینده در کنار دانش علمی‌، دانش اجتماعی‌تان را نیز افزایش دهید.

(باس‌نیوز): در جنوب کوردستان ما دانشکده‌های متعددی را داریم که رشته‌های مختلف علمی را تدریس می‌کنند، برای این دانشگاه‌ها و برنامه‌هایی که باید برای پیشرفت علمی کوردستان در پیش بگیرند، چه توصیه‌ای دارید؟

آسو رحیم‌زادگان: اقلیم کوردستان در کل دارای ویژگی‌های مختص به خود است که می‌تواند از این ویژگی‌ها به نفع خود بهره ببرد. نکته‌ای که در این میان بسیار حائز اهمیت است و در ابتدا به ذهنم می‌رسد اعزام دانشجو به خارج و بخصوص اروپا و آمریکای شمالی است، تعین بورسیه‌های ویژه در رشته‌هایی که حکومت اقلیم کوردستان نیازمند متخصص است نیز از دیگر اقداماتی است که می‌توان انجام داد. البته با این شرط که تعدادی از این دانشجویان به کوردستان برگردند و مبدا فعالیت علمی شوند. برگزاری سمینار و ورکشاپ‌های بین‌المللی می‌تواند به بین‌المللی شدن دانشگاه‌ها و افزایش روابط با خارج کوردستان موثر واقع شود. بهره بردن از پتانسیل و دانش کوردهای مهاجر، دیاسپورا، موضوع مهم دیگری است که نباید از آن غافل بود. امروزه ما یک جامعه مهاجر کوردستانی عالی داریم که از لحاظ آکادمیک در سطحی عالی‌ای هستند و می‌توان از آن‌ها برای برگزاری همایش‌ها، ورکشاپ‌ها و کورس‌های آموزشی بهره برد. حتی می‌توان از شبکه کوردهای مهاجر برای افزایش میزان روابط با دانشگاه‌های جهان بهره برد و از تجارب آن‌ها بهره‌مند گردید؛ به عنوان مثال انجام پایاننامه مشترک با دانشگاه‌های دیگر. به هر حال پتانسیل بزرگی موجود است که می‌توان به نفع کوردستان از آن بهره‌مند شد تنها به این شرط که یک مدیریت عالی وجود داشته باشد که بتواند از این فرصت‌ها به نفع پیشرفت علمی کوردستان استفاده کند.