در هفته‌ای که گذشت شاهد تصویب بودجه عمومی ٢٠٢١ عراق و سهم بودجه‌ی اقلیم کوردستان از آن بودیم. طی سال‌های اخیر دولت فدرال عراق از تعین و تامین بودجه اقلیم کوردستان سر باز زده بود و بدون توجه به تعهدات قانونی خود نسبت به جنوب کوردستان، بر این امر اصرار می‌ورزید. این در حالیست که علاوه بر مساله بودجه، برخی از اساسی‌ترین مسائل میان هولیر-بغداد نیز همچنان حل نشده باقی مانده است. تا اینکه با روی کار آمدن دولت نهم و عزم راسخ نخست‌وزیر‌جوان و خوش فکر و عملگرای اقلیم کوردستان، تعاملات هولیر-بغداد وارد فاز جدیدی شد. مسرور بارزانی طی مدت زمانی که سکان هدایت دولت را در دست خود گرفته با بحران‌های متعددی نیز روبرو شد که بی‌شک موانع بزرگی بر سر راه او و کابینه‌‌اش ایجاد کرده. همچنین رکود جهانی اقتصاد و بحران‌های ناشی از شیوع کرونا دولت نهم را با چالش‌های جدی روبرو ساخت. در همین رابطه و برای بررسی ابعاد مورد اشاره، با "آراس جواد"، نویسنده و روزنامه‌نگار، مصاحبه‌ای مفصلی داشتم که متن کامل آن در پی می‌آید.

باس‌نیوز: چه شرایطی موجب شد تا سرانجام بعد از چندین سال، دولت فدرال عراق به تصویب سهم بودجه اقلیم کوردستان از بودجه عمومی این کشور تن در دهد؟

آراس جواد: تصویب سهم بودجه اقلیم کوردستان از بودجه عمومی ٢٠٢١ عراق، نتیجه تلاش مستمر و خستگی‌ناپذیر تیم مذاکرات حکومت اقلیم کوردستان بود که طی ماه‌ها نشست و مذاکره با بغداد، سرانجام توانستند به توافق مورد نظر دست یابند. اما از آن مهمتر، مواضع و اقدامات جناب مسرور بارزانی، نخست‌وزیر اقلیم کوردستان بود که ضمن هدایت مذاکرات، توانست شرایط پیش آمده و بحران‌های دارائی را کنترل و بدون نیاز به بغداد، حقوق کارمندان را تامین کند. به گونه‌ای که حقوق ماه‌های گذشته کارمندان بر پایه امکانات و دارائی موجود در موعد مقرر پرداخت شد.

باس‌نیوز: چرا دولت بغداد از مساله بودجه و حق قانونی اقلیم کوردستان به عنوان یک حربه فشار علیه جنوب کوردستان بهره می‌برد؟

آراس جواد: من این سیاست بغداد را ژنوساید اقتصادی می‌نامم. تمام رژیم‌های عراق، با تمام وجود در راستای نابودی ملت کورد کوشیده‌اند. از ژنوساید فرهنگی و آسمیلاسیون گرفته تا بمباران شیمیایی و تبعید و ژنوساید و سر به نیست کردن فرزندان کورد. متاسفانه بعد از سقوط رژیم بعث و آزادسازی عراق، حکومت فعلی بغداد سیاست نوینی علیه ملت کورد در پیش گرفت و آن هم تحمیل گرسنگی و قطع بودجه اقلیم کوردستان است. این در حالیست که کورد نیروی اصلی شکلدهی به عراق جدید بوده و در زمان حاکمیت رژیم بعث نیز چندین دهه علیه دیکتاتوری بعثی مبارزه کرد و در این راه، ده‌‌ها هزار نفر جان خود فدا کردند و کوردستان متحمل بزرگترین جنایت‌‌های عصر حاضر گردید. رژیم‌های پیشین عراق به وحشیانه‌ترین شیوه‌های ممکن علیه ملت کورد دست به جنایت می‌زدند و حکومت کنونی عراق نیز با در پیش گرفتن سیاست تحمیل گرسنگی بر شهروندان اقلیم کوردستان، اثبات کرد که بر همان سیاست ضدکوردی رژیم‌های پیشین عراق، رفتارهای خود را تنظیم می‌کند و این بدان معناست که هنوز عقلانیت حکمرانی در عراق تغییری نکرده است.

باس‌نیوز: نقش مسرور بارزانی، نخست‌وزیر اقلیم کوردستان در تحقق توافق میان بغداد-هولیر و نیز ایجاد زمینه‌های تصویب سهم بودجه اقلیم کوردستان از بودجه عراق را چگونه شرح می‌کنید؟

آراس جواد: جناب مسرور بارزانی در میان ملت کورد، به مرد روزگار سخت شناخته شده است. در سخت‌ترین شرایط ممکن، بویژه آن سال‌هایی که عراق و منطقه مورد حمله گروه‌های تروریستی قرار گرفته بود، جناب مسرور بارزانی توانست اقلیم کوردستان را به یکی از امن‌ترین و باثبات‌ترین مناطق خاورمیانه بدل کند. در همان سال‌ها بود که ایشان مسئولیت سازمان‌های امنیتی و کوردستان را برعهده داشتند. همچنین همزمان با آغاز دوران نخست‌وزیری ایشان، جنوب کوردستان وارد دورانی سخت و بحرانی شد که شیوع ویروس کرونا و اوج گرفتن بحران‌های اقتصادی از آن جمله هستند. اما خوشبختانه نخست‌وزیر اقلیم کوردستان با همکاری کابینه دولت، توانستند بحران‌های اقتصادی و شیوع ویروس کرونا را با موفقیت کنترل کنند. در مورد مذاکرات میان هولیر و بغداد نیز، تیم مذاکراتی حکومت اقلیم کوردستان با نظارت مستقیم جناب مسرور بارزانی، به پروسه مذاکرات و نشست با بغداد ادمه می‌داد. همچنین ایشان بطور مستمر با نخست‌وزیر عراق و سایر رهبران این کشور در تماس بودند برای آنکه بغداد و هولیر در اسرع وقت به تفاهم و توافق دست یابند که خوشبختانه این امر تحقق یافت. به نظر من سیاست اصولی و منطقی نخست‌وزیر اقلیم کوردستان و کابینه دولت ایشان بود که بغداد را ناچار به انجام چند توافق مهم با کوردستان کرد که می‌توان به مساله بودجه و توافق شنگال اشاره نمود.

باس‌نیوز: علاوه بر مساله بودجه چه‌ مسائل حل نشده‌ی دیگری میان حکومت اقلیم کوردستان و دولت فدرال بغداد وجود دارد؟

آراس جواد: در واقع مسائل حل نشده میان اقلیم کوردستان و عراق بسیارند. از جمله مساله مناطق کوردستانی اشغال شده در خارج از اداره اقلیم کوردستان، ماده ١٤٠ قانون اساسی، قانون نفت و گاز، مساله نیروی پیشمرگه و چندین مساله دیگر. تمام این مسائل در یک دایره قابل تجمیع هستند و آن هم سر باز زدن دولت بغداد از اجرای قوانین مرتبط با اقلیم کوردستان که در قانون اساسی لحاظ شده است. به همین خاطر طی سال‌های اخیر بغداد از کارت فشار بودجه بهره برده، بدین معنا که بغداد سهم بودجه اقلیم کوردستان را پرداخت نکرده تا از این طریق هولیر را تحت فشار سیاسی قرار دهد و آنرا به زانو درآورد و ناچار به پذیرش شروط دولت عراق گردد.

باس‌نیوز: چه چیز تاکنون موجب شده که مسائل میان اقلیم کوردستان و دولت فدرال عراق تاکنون حل نشده باقی بماند؟

آراس جواد: همانگونه که پیشتر نیز اشاره کرده‌ام عقلانیت حاکم بر بغداد هیچ تغییری نکرده است و ما با این نوع عقلانیت مشکل داریم. این فرهنگی است که از رژیم‌ پیشین عراق برای دولت کنونی بغداد به ارث رسیده است. عراق به هیچ عنوان به شراکت واقعی با ملت کورد هیچ باوری ندارد و نمی‌خواهد که قدرت و ثروت را میان مرکز و کوردستان تقسیم کند، بغداد می‌خواهد برمبنای عقلانیت رژیم پیشین بصورت یکجانبه حکومت کند که متاسفانه این امر نیز زمینه ساز شکل گیری دیکتاتوری جدیدی در عراق است. البته باید متذکر شد که نباید از نقش برخی از کشورهای منطقه در این مورد و استمرار مسائل حل نشده میان هولیر-بغداد غافل شد.