گفتگو: شهرام میرزائی
در حالی ملت کورد در تمام بخشهای کوردستان، سومین سالیاد برگزاری رفراندوم استقلال کوردستان را جشن گرفتند که بر ارادهی استقلالطلبی این ملت نه تنها خلائی وارد نشده بلکه این اراده مستحکمتر گردیده و نسل جدید بجز استقلال سرزمین مادریشان به چیز دیگری رضا نمیدهند. این نسل، تجربیات تلخ دهههای گذشته و استعمار سرزمینشان کوردستان، بدست اشغالگران را چراغ راه آینده خود قرار داده و با برافراشته نگه داشتن پرچم استقلال طلبی، دیگر با شعارهای مرکزگرایان و حامیانشان همراه نمیشوند. برگزاری رفراندوم استقلال کوردستان با رهبری و پیشاهنگی رهبر بارزانی پیام رسا و روشنی به تمام جهانیان بود که ملت کورد هیچگاه از تحقق آرمانهای خود کوتاه نمیآید و استقلال کوردستان اصلیترین هدف مبارزاتی ملت کورد است.
در همین رابطه و برای بررسی ابعاد تاثیرگذاری رفراندوم استقلال کوردستان، در ٢٥ سپتامبر ٢٠١٧، با کیهان یوسفی، از فعالین سیاسی شرق کوردستان، مصاحبهای داشتیم که متن کامل آن در پی میآید.
باسنیوز: اهمیت و جایگاه رفراندوم استقلال کوردستان در تاریخ مبارزاتی ملت کورد را چگونه تحلیل میکنید؟
کیهان یوسفی: تاریخ مبارزات ملی معاصر کوردستان فارغ از تاثیر هر نوع ایدئولوژی بر این مبارزات، مبارازتی ملیگرایانه و ناسیونالیستی برای تحقق حقوق ملت کورد و کوردستان بوده است. شرایط سیاسی منطقهای و جهانی، جبههبندیهای جهانی و منطقهای و حمایت بینالمللی از دولتهای اشغالگر کوردستان در راستای منافع آنها، همیشه جنش مبارزاتی کوردها را در حالتی تدافعی و بیپشتیبان و انزوا قرار داده، تا خواستها و مطالبات ملیگرایانه خودشان را در چارچوب ساختار سیاسی این کشورها مطرح کنند. از لحاظ تئوریک هدف غایی هر جنبش ملی گرایانه و ناسیونالیستی استقلال و تشکیل یک کشور مستقل میباشد. رفراندوم استقلال کوردستان تجلی اراده ملت کورد درجنوب کوردستان برای ایجاد یک کوردستان مسقل بود و بدون شک یک برگ و سند زرین و تاریخی سوای تمامی نقطه نظرات و انتقادات داخلی درباره آن در تاریخ جنبش رهایی بخش مردم کورد بشمار می آید.
باسنیوز: رفراندوم استقلال کوردستان چه بازخوردهای منطقهای و جهانی داشت؟
کیهان یوسفی: ایجاد یک کوردستان مستقل، به نوعی نظم منطقهای و جهانی را دچار تغییر و تحول خواهد کرد. واکنشها در این باره متاسفانه در راستای حمایت از این رفراندم نبود. در سطح داخلی و در بین مردم کورد، این رفراندم حتی از مرزهای جنوب کوردستان فراتر رفت و شادی و ابراز خوشحالی کوردها در دیگر بخشهای کوردستان، بویژه شرق کوردستان را نیز در پی داشت و به نوعی نمایان ساخت که سرنوشت کوردها در تمامی بخشها بهم گره خورده است. اما در سطح جهانی، رفراندوم استقلال کوردستان بازتاب اراده یک ملت خواهان آزادی و استقلال به افکار عمومی جهان بود. ملتی که بعد از یک قرن سرکوب، کشتار و ژنوساید هنوز زنده است و ازحقوق ملی و انسانی خود عقب نشینی نکرده و خواهان تحقق آن است.
باسنیوز: برگزاری رفراندوم و بیان خواست کوردها از مجرایی کاملا دمکراتیک و مدرن و صلحآمیز چرا واکنشی تند و درندانه از سوی بغداد و کشورهای همسایه در پی داشت؟
کیهان یوسفی: واقعیت این است که کوردستان تحت اشغال است. در هر چهار بخش کوردستان، چه بغداد، تهران یا آنکارا و دمشق نگرشی اشغالگرانه به کوردستان دارند. شهروندی کوردها در این کشورها، خواستی داوطلبانه نیست و امری اجباری است. استقلال و تحقق حقوق ملی مطالباتی دمکراتیک هستند. رفراندوم یک روند و پروسه دمکراتیک و عاری از خشونت است. مرزها مصنوعی و کشورها مصنوعی هستند. از بدو تاسیس این دولت–ملتها در خاورمیانه، نه اراده شهروندان بلکه جبر سیاسیون و دیکتاتورها اداره این کشورها را در دست داشتهاند. استقلال کوردستان پایان دیکتاتوری و فروافتادن تمامی آرزوهای تمامیت خواهانه و فاشیستی دولتمردان این دولتها است. مسئله کورد در هر کدام از این کشورها موجود و مسئلهای زنده است، با تمامی اختلافات ایدئولوژیک و ستراتژیک در سطح منطقه بین این دولتها، آنها در رابطه با سرکوب جنبش کوردستان و لاینحل باقی ماندن مسئله کوردستان همرأی و متحد هستند. واکنش آنها امری قابل پیشبینی و غیرعادی نبود. آنچه که باعث شد خروجی رفراندوم به استقلال کوردستان نیانجامد، نه همپیمانی و واکنش دشمن مابانه آنها، بلکه عدم اتحاد و همصدایی دربین نیروهای سیاسی درکوردستان بود.
باسنیوز: سکوت جامعهی بینالملل در قبال اشغال خاک کوردستان توسط بغداد و نیروهای وابسته به ایران بعد از برگزاری رفراندوم از چه ناشی میشود؟
کیهان یوسفی: تولد یک کوردستان در خاورمیانه، نظم منطقهای را دچار تغییر و تحول خواهد کرد. مسئله کورد را در دیگر بخشهای کوردستان وارد فاز جدیدی می کرد. این فاز جدید به معنی گسترده و عمیق شدن چالش سیاسی دراین کشورها میباشد. وجود داعش، جبهه بندیهای منطقهای و پیچیدگی وضعیت سیاسی در خاورمیانه و هژمونیخواهی قدرتهای جهانی در این منطقه و یارگیری آنها از بین این کشورها، به نوعی فضایی مناسب را برای انجام رفراندوم فراهم نکرده بود. لاینحل ماندن مسئله کوردستان به نفع فاشیسم و دیکتاتوری مرکزگرا در این مناطق و دخالت و استفاده دول بزرگ در خاورمیانه است. از دیدگاه منفعت گرایانه قدرتهای جهانی، مسئله کوردستان برای آنها در اولویت نیست و نمی تواند منافع و خواست آنها را تأمین کند. عدم اتحاد و یکصدایی نیروهای سیاسی کورد هم علتی است که باعث شده است یک اراده قوی و قدرتمند کوردی که خواهان ایجاد یک کشور کوردستان در عمل باشد، ظهور نکند. در غیاب این اراده سیاسی قوی، جامعه لملل در قبال اشغال کرکوک به نوعی اعلام بیطرفی و سکوت اختیار کرد. اگر اراده سیاسی قوی کوردی وجودی میداشت و مقاومتی سراسری در برابر یورش رژیم بغداد و نیروهای وابسته به رژیم ایران میشد، بدون شک جامعه بینالملل را وادار به واکنشی دیگر می کرد.
باسنیوز: چرا باید همچنان بر استقلال کوردستان همچون حقی غیرقابل مذاکره تاکید کرد؟
کیهان یوسفی: استقلال کوردستان یک حق است. حقی دمکراتیک و مشروع که ریشه در حقوق دمکراتیک بینالملل و منشور جهانی حقوق بشر دارد. مقصد نهایی جنبش کوردستان، استقلال است. رویکرد خصمانه و سرکوب دول مرکزی اشغالگر کوردستان، بعد از صد سال در به زانو درآوردن اراده ملت کورد، ناتوانیاش نمایان شده است. جنبش کوردستان سیری صعودی را میپیماید و گستردگی آن در میان کوردها، روز به روز درحال رشد بیشتری است. کارنامه دولت های مرکزی در هر بخش از کوردستان بیانگیر عدم تمایل آنها در به رسمیت شناختن حقوق ملت کورد حتی درچارچوب مرزهای تصنعی خود آنهاست. پایان رنج مردم کوردستان، چپاول ثروت ملت کوردستان و یغماگری دولتهای مرکزی ایجاد کوردستانی مستقل است. تاریخ نشان داده است که پروسه دمکراتیزه کردن دول مرکزی بینتیجه و پروسهای شکست خورده است. استقلال کوردستان می تواند پایان خوش تمامی این تلخی ها باشد.